ถั่วฝักยาว (Cow Pea, Chinese Long Bean) เป็นพืชผักสมุนไพรจำพวกเถา ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ภาคกลางเรียก ถั่วนา, ถั่วขาว หรือถั่วฝักยาว ส่วนภาคเหนือเรียก ถั่วหลา, ถั่วปี หรือถั่วดอก เป็นต้น ซึ่งถั่วฝักยาวนี้มีแหล่งกำเนิดอยู่ในประเทศอินเดียและจีน เรียกว่าเป็นพืชผักสมุนไพรที่ชาวเอเชียเรานิยมนำมาประกอบอาหารรับประทานกันเป็นอย่างมากชนิดหนึ่งเลยก็ว่าได้ และในถั่วฝักยาวนี้ก็ยังอุดมไปด้วยแร่ธาตุและวิตามินที่สำคัญและจำเป็นต่อมนุษย์เราหลากหลายชนิดเลยทีเดียว เช่น ธาตุเหล็ก, ฟอสฟอรัส, แมกนีเซียม, โพแทสเซียม, วิตามินเอ, วิตามินบี, วิตามินซี, โฟเลต, แมงกานีส ฯลฯ
ลักษณะทั่วไปของถั่วฝักยาว
สำหรับต้นถั่วฝักยาวนั้นจัดเป็นไม้เถาเลื้อย มีอายุแค่เพียง 1 ปี โดยมีลำต้นบิดเลื้อยพันยาวประมาณ 2 – 4 เมตร โดยรากสามารถเจริญเติบโตได้ดี ส่วนใบนั้นเป็นใบประกอบอย่างขนนก และมีใบย่อยอยู่ 3 ใบ และดอกของถั่วฝักยาวจะออกดอกเป็นช่อแบบกระจะออกมาทางตาข้าง พร้อมทั้งมีดอกย่อยสีฟ้าหรือสีเหลือง ส่วนฝักอ่อนของถั่วฝักยาวจะผอมๆ ลีบๆ แต่เมื่อเป็นฝักแก่จะโป่งพองออก ภายในมีเมล็ดกลมๆ รูปทรงกระบอกอยู่ประมาณ 10 – 30 เมล็ด มีหลากหลายสีต่างๆ อาทิ สีขาว, ดำ, น้ำตาล, ครีมอมแดง หรือน้ำตาล เป็นต้น
ประโยชน์และสรรพคุณของถั่วฝักยาว
ใบ – ช่วยแก้โรคปัสสาวะพิการ และแก้โรคหนองใน ให้รสเฝื่อน
เปลือกผัก – ช่วยรักษาแผลที่เต้านม ช่วยในการระงับอาการปวด รวมทั้งช่วยแก้อาการปวดเอว และแก้อาการบวมน้ำ ให้รสฝาดหวาน
เมล็ด – ช่วยแก้อาการขัดปัสสาวะ แก้อาการตกขาว รวมทั้งช่วยแก้การอาเจียน แก้โรคบิด ตลอดจนช่วยบำรุงม้ามและไต ให้รสหวานมัน
ราก – ช่วยแก้โรคหนองใน แก้โรคบิด ช่วยให้เจริญอาหาร ตลอดจนช่วยบำรุงม้าม และนำมาตำสำหรับพอกฝี ให้รสเฝื่อนมัน
นอกจากนี้ถั่วฝักยาวยังจัดเป็นสินค้าส่งออกที่สำคัญ และใช้ในอุตสาหกรรมการบรรจุกระป๋องและแช่แข็งอีกด้วย ซึ่งผู้คนส่วนใหญ่นิยมนำมารับประทานทั้งแบบสดและสุก เนื่องจากเป็นพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์ต่อร่างกายและยังหาซื้อได้ง่ายตามท้องตลาดทั่วไปอีกด้วย